از رویا تا واقعیت

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

با توجه به کم آب بودن اقلیم ایران و عدم بارش مناسب در سالهای اخیر، همیشه در ذهن خویش به اینکه چرا ما نمی توانیم ابرهایی که بر فراز آسمان می بینیم و به اصلاح میایند و میروند را بارور کنیم.

سالیان درازی است که در کشورهای پیشرفته این کار صورت می گیرد و یکی از راه های مبارزه با کم آبی است که به نتایج قابل قبولی هم رسیده است.

بد نیست بدانیم که:

تأثیر بارورسازی ابرها برای اولین‌بار در تاریخ ۱۲ ژوئیه ۱۹۴۶ در آزمایشگاه تحقیقاتی شرکت جنرال الکتریک آمریکا توسط وینسنت شیفر» مشاهده شد. او بلورهای یخ خشک» با دمای ۷۸- درجه سانتی گراد را به داخل ابرهای مصنوعی تولیدشده که در اتاقک بودند رها کرد و مشاهده نمود قطرک‌های اَبَرسرد از طریق فرایند انجماد به بلور یخ تبدیل شده و به‌صورت برف در ته اتاقک ابر ریزش نمودند. بدین‌گونه شواهد آزمایشگاهی از بارور شدن ابرها به‌دست آمد. متعاقب آن در تاریخ ۱۳ نوامبر ۱۹۴۶ همزمان با این تحقیقات، دکتر لانگمویر برنده جایزه نوبل، یک آزمایش میدانی روی یک ابر پوششی روی کوه گریولاک در شرق شنکتدی متعلق به ایالت نیویورک انجام داد.

دمای این ابر که در ارتفاعی حدود ۴۲۷۰ متر از سطح زمین قرار داشت ۲۰- درجه سانتی گراد بود. لانگمویر، ۳۶/۱ کیلوگرم یخ خشک را در مسیری خطی با طول حدود ۳ مایل روی این ابر پاشید و مشاهده کرد در مدت ۵ دقیقه تمامی محتوای آب ابر به برف تبدیل شد. برف حاصله در حدود ۲۰۰۰ پا زیر ابر ریزش نمود و به دلیل خشکی هوا قبل از رسیدن به زمین تبخیر شد. تحقیقات بعدی ثابت کرد هسته طبیعی غالب برای تشکیل هسته یخ در طبیعت، ذرات رس معدنی هستند که در دمای حدود ۱۵- درجه سانتی گراد یا پایین‌تر به‌عنوان هسته یخ‌ساز فعال می‌گردند. پس از استفاده از دانش باروری ابرها به‌عنوان یک فناوری جدید با کاربردهای عملی، لانگمویر تا زمان مرگش در تاریخ ۱۹۵۷، بر روی گسترش این فناوری به‌منظور حصول آب بیشتر از آسمان برای تبدیل مناطق مستعد خشک و بی‌حاصل جنوبی ایلات متحده آمریکا را به مراتع سرسبز و زمین‌های کشاورزی تلاش‌های بیشماری انجام داد. سازمان تحقیقات صنعتی و علمی استرالیا» نیز در فوریه ۱۹۴۷ پس از اجرای عملیات باروری ابرها گزارش کرد اولین مورد باران ساخته دست بشر در نزدیکی بسارست رخ داده‌است.^[۲] و^[۶]و اما در آنسوی دیگر در شرق اروپا مؤسسه رصدخانه آب و هواشناسی روسیه در اواخر سال ۱۹۴۱ بمنظور سرعت بخشیدن به توسعه، ساخت و تست مدلهای جدید ابزارهای اندازه‌گیری پارامترهای هواشناسی جو بالا هواشناختی و بهبود کیفیت سونداژ جو در مسکو تأسیس شد. این رصدخانه برمبنای رصدخانه جو بالای مؤسسه مرکزی پیش‌بینی هوا با ۳۶ پرسنل راه‌اندازی شد. مؤسسه رصدخانه آب و هواشناسی روسیه پروژه‌های تحقیقاتی زیادی در زمینه هواشناسی و فیزیک جو انجام داده‌است که در بسیاری از آنها پیشگام بوده‌است. امروزه این مؤسسه یکی از موسسات علمی برجسته و منظم اداره فدرال دیدبانی هیدرومتئولوژی و زیست‌محیطی روسیه می‌باشد. حوزه‌های تحقیقاتی آن بشرح زیر می‌باشد:

• سونداژ جوی سطوح بالا، توسعه روش‌های اندازه‌گیری و دیدبانی در محل و از راه دور پارامترهای جوی با استفاده از راوندها، راکت‌ها، آزمایشگاه‌های هوایی، رادار، لیدار و فضاپیما
• مطالعات آزمایشگاهی و تئوریکی فیزیک و شیمی جو آزاد، مکانیزم‌های تشکیل ابر و بارندگی با هدف بهبود روشهای پیش بینی وضع هوا و توسعه روشهای تعدیل آب و هوا
• مطالعه و دیدبانی وضعیت لایه ازن جو

بخش فیزیک ابر و تعدیل آب و هوا، مؤسسه رصدخانه آب و هواشناسی روسیه، طیف وسیعی از مطالعات در زمینه فرایندهای تشکیل بارش در انواع مختلف ابرها را انجام می‌دهد. این مطالعات بمنظور توسعه روشهای کنترل بارندگی اعم از افزایش یا کاهش صورت می‌گیرد. فناوری افزایش بارندگی که در روسیه ابداع شد هم در خود کشور و هم در دیگر کشورها از قبیل کوبا، سوریه و ایران مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر این فناوری دیگری نیز برای جلوگیری یا کاهش قابل ملاحظه بارندگی به منظور ایجاد مصنوعی شرایط آب و هوایی مناسب در شهرهای بزرگ از قبیل مسکو، سن پترزبورگ، تاشکند، آستانه، کازان در زمان برگزاری جشنهای مردمی و رویدادهای مهم اجتماعی و ورزشی ایجاد شده‌است.

و اما خبری خوش:

همکاری های سه جانبه سپاه پاسداران، وزارت دفاع و وزارت نیرو به منظور توانمندسازی ایران در بحث بارورسازی ابرها آغاز شد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، فناوری بارورسازی ابرها که از آن به عنوان یک روش علمی به منظور افزایش میزان بارشها یاد می شود، نیاز به ابزار مناسب دارد، اما در ایران در سالهای اخیر با استفاده از هواپیماهای استیجاری عمدتا مستعمل و خرید نقدی فشنگ های حاوی یدید نقره (پیروپاترون‌ها) از کشور روسیه، چند مرتبه در استانهایی چون آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، فارس، خراسان جنوبی، تهران و یزد اقدام به بارورسازی ابرها شده است.

 

اما در سال جاری تصمیم کلانی در این بخش اتخاذ شد تا ایران در بحث بارورسازی ابرها توانمند شود.

 

* آغاز همکاری با وزارت دفاع برای داخلی سازی فشنگ های حاوی یدید نقره

 

رحیم میدانی معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در این خصوص گفت: صنایع وابسته به وزارت دفاع در تلاشند مراحل ساخت پیروپاترون‌های (فشنگ‌های حاوی یدید نقره) لازم برای باروری ابرها را انجام دهند و از وزیر دفاع درخواست کردیم که این کار سرعت بیشتری به خود بگیرد چون پیش از این فشنگ‌های لازم را از روسیه وارد می‌کردیم.

 

میدانی ادامه داد: همواره برای خرید فشنگ‌های حاوی یدید نقره باید پول نقد به روسیه پرداخت کنیم، به همین دلیل در تلاش مذاکره با صنایع هواپیمایی و نیروی هوایی سپاه هستیم که بدون استفاده از آن دو هواپیمای روسی که در حال حاضر امکان پرواز ندارند امکان پرواز با هواپیماهای دیگر وجود دارد یا نه.

 

وی تأکید کرد: باید به‌فکر خرید 4 فروند هواپیما در زمینه باروری ابرها باشیم و یا از طریق شرکت‌های داخلی آنها را اجاره کنیم که همه اینها نیاز به منابع مالی دارد که باید تأمین شود.

 

* سپاه پاسداران برای تأمین تجهیزات پروازی بارورسازی ابرها ورود کرد.

 

تجهیزات پروازی ایران برای بارورسازی ابرها، تجهیزاتی عمدتاً اجاره ای و مستعمل است که برای تعمیرات آنها نیز از کارشناسان خارجی استفاده می شود، این حد از وابستگی در تأمین تجهیزات بارورسازی ابرها، متخصصان هوافضای سپاه پاسداران را بر آن داشت تا به این موضوع ورود کرده و در راستای توانمندسازی کشورمان در این بخش با وزارت نیرو همکاری کنند.

 

رضا اردکانیان وزیر نیرو در این خصوص با بیان "سپاه برای تدارک تجهیزات لازم اجرای طرح باروری ابرها اعلام آمادگی کرده است"، گفت: این همکاری آغاز شده و امیدواریم به نتایج مطلوب برسد.

پروژه انتقال آب از دریای عمان به سه استان شرقی کشور

دریاچه ای اسرارآمیز

چه شیرین است یافتن آب شیرین